Η αλλεργία στην εποχή του κορονοϊού

Μήτσιας Δημήτρης MD, PhD
Αλλεργιολόγος

Ένα πολύ μεγάλο μέρος των αλλεργιών του αναπνευστικού συστήματος παρουσιάζεται την άνοιξη. Οι γύρεις των φυτών που ανθίζουν (αγριόχορτων, δέντρων ή ζιζανίων) αποτελούν πολύ συχνά αλλεργιογόνα που ταλαιπωρούν μέχρι και το 25% των ανθρώπων (ενηλίκων και παιδιών).

Από την άλλη, την ίδια αυτή περίοδο, συχνά παρατηρείται έξαρση ιογενών συνδρομών εξαιτίας διαφόρων ιών του αναπνευστικού. Ειδικά φέτος, όλα αυτά έρχονται να γίνουν πολύ σοβαρότερα εξαιτίας της πανδημίας από τον κορονοϊό COVID-19.

Εύλογα προκύπτουν πολλά ερωτήματα στα οποία θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε με βάση τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα και πάντα έχοντας υπόψην ότι αυτά μπορεί να αναθεωρηθούν.

Συμπτώματα

Η αλλεργικοί ασθενείς, συνήθως αναγνωρίζουν εύκολα και αναμένουν την εποχική εμφάνιση των συμπτωμάτων τους. Αυτά περιλαμβάνουν καταρροή και πταρμούς, φαγούρα στη μύτη και εσωτερικά στο στόμα, μπούκωμα που συχνά εμποδίζει τον ύπνο (αλλεργική ρινίτιδα). Πολύ συχνά συνυπάρχουν συμπτώματα από τα μάτια όπως φαγούρα, δακρύρροια και ερυθρότητα (αλλεργική επιπεφυκίτιδα). Η πιο σοβαρή εκδήλωση αλλεργίας από το αναπνευστικό είναι το αλλεργικό άσθμα που παρουσιάζει βήχα (ολοήμερο ή συχνά μόνο κατά την κατάκλιση), συριγμό (ιδίως κατά την εκπνοή) και δύσπνοια.
Το κύριο στοιχείο που διαφοροποιεί την αλλεργία από μια ίωση είναι τα δέκατα ή ο πυρετός: ποτέ ένας αλλεργικός δε θα έχει πυρετό εκτός αν έχει παραμελησει την αλλεργική του ρινίτιδα και αυτή έχει επιπλεχθεί με παραρρινοκολπίτιδα (όπως είναι η ιγμορίτιδα). Επίσης κακουχία, καταβολή, αίσθηση έντονης κόπωσης και αδυναμία σπανιότατα αποτελούν εκδηλώσεις αλλεργίας. Οι ιώσεις συχνά προκαλούν πόνο στις αρθρώσεις και τους μύες ενώ φαίνεται ότι η λοίμωξη από COVID-19 επιπλέον προκαλεί ενίοτε διάρροιες: όλα αυτά δεν συνάδουν με αλλεργία.

Σχετική δυσκολία διάγνωσης υπάρχει σε ασθενείς με αλλεργικό άσθμα. Σε αυτούς η εμφάνιση πόνου στο φάρυγγα, η επιδείνωση του βήχα και η αύξηση της απόχρεμψης (φλέγματα), ιδίως αν αυτά γίνουν πιο σκούρα σε χρώμα, υποδηλώνει ενδεχόμενη λοίμωξη. Το ίδιο και επιδείνωση της δύσπνοιας (αύξηση των αναπνοών). Ιδίως σε COVID-19 λοίμωξη φαίνεται ότι παρατηρείται και διαταραχή της αίσθησης της όσφρησης και της γεύσης.

Είναι το άσθμα παράγοντας κινδύνου;

Σύμφωνα με μελέτες που σταδιακά δημοσιεύονται, το ήπιο άσθμα (που αφορά και στην μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού), αντίθετα με τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, δεν αποτελεί πρωτεύοντα παράγοντα κινδύνου για βαρύτερη νόσηση από COVID-19. Ωστόσο, και δεδομένου ότι νεώτερα στοιχεία συνεχώς προκύπτουν, είναι αυτονόητο ότι όσο πιο σοβαρό είναι το άσθμα τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα μιας βαρύτερης πρόγνωσης, κάτι που ισχύει ιδίως για ασθενείς που βρίσκονται σε χρόνια λήψη κορτιζόνης από το στόμα. Επίσης, είναι δεδομένο ότι οι ασθενείς θα πρέπει να έχουν ελεγχόμενο το άσθμα τους στο μεγαλύτερο βαθμό αφ’ενός λαμβάνοντας την αγωγή όπως τους έχει δοθεί από τον ιατρό τους, αφ’ετέρου περιορίζοντας παράγοντες που επιδεινώνουν το άσθμα όπως είναι η αρρύθμιστη αλλεργική ρινίτιδα, το κάπνισμα ή το αυξημένο σωματικό βάρος. Ειδικά οι δύο τελευταίοι παράγοντες φαίνεται ότι αποτελούν ξεχωριστούς παράγοντες κινδύνου για βαρύτερη COVID-19 λοίμωξη.

Πώς λαμβάνει ο αλλεργικός τα φάρμακά του;

Όπως προαναφέρθηκε, το αλλεργικό άσθμα πρέπει να βρίσκεται σε έλεγχο και επομένως η αγωγή (εισπνεόμενα φάρμακα και ενδεχομένως κορτιζόνη από το στόμα) συνεχίζεται κανονικά στις δόσεις που έχουν συνταγογραφηθεί. Οι ασθενείς στους οποίους το άσθμα δεν βρίσκεται υπό έλεγχο (για παράδειγμα έχουν συμπτώματα) παρά την αγωγή, θα πρέπει να επισκεφθούν τον ιατρό τους για ρύθμιση αυτής και των άλλων παραμέτρων που συμβάλουν στο αρρύθμιστο άσθμα. Επιπλέον, νεώτερες αγωγές επιτρέπουν τη μείωση της κορτιζόνης που λαμβάνει ο ασθενής με αλλεργικό άσθμα (είτε από το στόμα, είτε ως εισπνεόμενα spray) και επιτυγχάνουν καλύτερο έλεγχο του άσθματος και, ενδεχομένως, μικρότερη ευπάθεια σε ιογενείς λοιμώξεις.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι πολύ συχνά σε ασθενείς με αλλεργικό άσθμα παραβλέπεται η συνοδός (σε >90% των ασθενών) αλλεργική ρινίτιδα: δεν λαμβάνεται η ορθή αγωγή, το άσθμα θεωρείται αρρύθμιστο και οι ασθενείς τελικά λαμβάνουν περισσότερη αγωγή για άσθμα, που δεν χρειάζονται. Με βάση ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας (EAACI), με τα μέχρι στιγμής διαθέσιμα δεδομένα, αν ο ασθενής με αλλεργική ρινίτιδα νοσήσει ταυτοχρόνως από COVID-19, η αγωγή με ρινικά κορτικοστεροειδή μπορεί να συνεχιστεί. Επιπλέον, δεν έχει τεκμηριωθεί καταστολή του ανοσοποιητικού από τα spray αυτά και διακοπή τους μπορεί να επιδεινώσει τη ρινίτιδα με αποτέλεσμα μεγαλύτερη διασπορά του κορονοϊού. Όλα αυτά, βασίζονται στα περιορισμένα δεδομένα που είναι διαθέσιμα μέχρι στιγμής και δύνανται να αναθεωρηθούν αν προκύψουν νέα.

Συμπερασματικά

Διανύουμε μια περίοδο η οποία γεμίζει όλους τους ανθρώπους με άγχος, ιδίως αυτούς που λόγω κάποιας χρόνιας νόσου αισθάνονται πιο ευάλωτοι. Η αλλεργική νόσος λόγω συχνότητας, διάρκειας και συμπτωμάτων από το αναπνευστικό (σύστημα που αποτελεί προεξάρχοντα στόχο του COVID-19) δημιουργεί επιπλέον άγχος και ανασφάλεια. Όπως σε κάθε περίπτωση, έτσι και στη δύσκολη αυτή περίοδο, ο αλλεργιολόγος βρίσκεται δίπλα στον αλλεργικό ασθενή, είτε τηλεφωνικά είτε δια ζώσης, για να καλύψει τις αυξημένες απορίες και ανάγκες που προκύπτουν.

---

δημοσιεύτηκε σε πριν 4 χρόνια